De natuur wil iedere bodem laten uitgroeien tot bos. Dit geldt ook voor verhardingen en bestratingen. Stenen en tegels zijn minder onderhoudsvriendelijk dan je denkt. Hier lees je hoe het zit. Met drie tips hoe het anders kan.
Bestrating helpt niet om de natuur buitenspel te zetten
Wie op de blogpagina een stukje naar beneden scrollt, ziet dat Oasemeisje tuiniert op basis van successie. Successie is een term die ze voor het eerst tegenkwam tijdens een cursus over voedselbossen. Hier werd uitgelegd dat de natuur van iedere bodem uiteindelijk bos wil maken. De natuur doet dit in vijf fasen en in een vaste volgorde.
Het zette Oasemeisje aan het denken. Als de natuur werkelijke iedere bodem wil laten uitgroeien tot bos, dan moet dit ook gelden voor moeilijke bodems. En dan moet er bovendien bewijs voor te vinden zijn. Daarom ging Oasemeisje eens nauwkeuriger, en met een fotocamera in de hand, kijken naar moeilijke bodems. Bodems die zoal worden ingezet om de natuur zo veel mogelijk buitenspel te zetten. Zoals asfalt, klinkers, grindvakken en stoeptegels.
En wat blijkt? Alle vijf fasen van successie zijn op of tussen verhardingen terug te vinden. Je vindt ze hieronder in een beeldverslag met toelichting. Ben je nog niet zo thuis in successie in de natuur, dan kun je je hier kort even inlezen. Leestijd: 10 minuten.
Pioniersplantjes houden van steen
De pioniersfase is de eerste fase van de successie. In deze fase veroveren de eerste onkruidjes de bodem. Hun zaadjes worden meegevoerd door de wind. Ze vallen van bovenaf in de voegen en de holten van de bestrating. Anti-worteldoek helpt er dus niet tegen! Pioniersplantjes leven van een drupje water en een paar mineralen, waaronder kalk. Laat er nou juist in tegels en grind een ruime hoeveelheid kalk zitten.
Gelukkig hebben onkruidjes maar kleine worteltjes. Je kunt plantjes in de pioniersfase nog vrij gemakkelijk uit de voegen van je bestrating peuteren.
De natuur laat er gras over groeien
In de graslandfase zijn de zanderige voegen tussen tegels al een beetje verrijkt. Bijvoorbeeld door een in regenwater opgelost honden-, katten- of vogelpoepje. De onkruidjes uit de pioniersfase hebben bovendien al een klein beetje organisch materiaal (afgestorven plantenresten) achtergelaten. Het geheel biedt een uitstekende voedingsbodem voor grassen. Die komen prompt hun geluk beproeven.
De wortels van grassen gaan dieper dan die van pioniersplanten. Fanatieke grassen wortelen bovendien horizontaal onder tegels door, en maken telkens nieuwe uitlopers. Grasjes trekken heeft niet zo veel zin. De wortels breken af, en uit de wortelresten groeit gewoon weer een nieuw grasje. De grasjes met een grastrimmer millimeteren werkt sneller.
Kruiden voegen iets aan voegen toe
De ruigtekruidenfase (fase 3 in de successie) is de fase waarin de natuur het echt van steen begint te winnen. Ruigtekruiden zitten goed vast. Ze hebben diepe wortels, stevige stengels en ze kunnen een aardige hoogte bereiken.
Wil je ruigtekruiden uit voegen verwijderen, dan moet je tegels gaan optillen. Je kunt natuurlijk ook van de nood een deugd maken en een stoeptegeltuin beginnen.
Struiken die halverwege de muren groeien
Fase 4 en 5 in de successie zijn de struweelfase en de climaxfase. Die kom je in tuinen tussen tegels niet zo gauw tegen.
Hiervoor moet je bij ruïnes en andere plaatsen zoeken die al lang door mensen verlaten zijn. Daar kun je struiken en jonge boompjes vinden die halverwege muren groeien.
Grote bomen van dertig meter hoog vind je ook niet zo snel tussen de klinkers van je terras. Of toch wel? Bomen zijn sterke jongens. Ook zij weten te infiltreren in de bestrating. Al is het maar met hun wortels. Ze drukken de bestrating domweg omhoog om ruimte voor zichzelf te maken. Je kunt dit hier in het asfalt zien.
Onderhoudsvriendelijke tuin? Even omdenken!
De natuur heeft een enorme veerkracht. Ze laat zich zomaar niet buitenspel zetten. Overal zet ze plantjes neer, ook tussen tegels. Je moet dus een enorme liefhebber van tuinieren zijn om aan bestrating te beginnen. Want tussen tegels zitten voegen. En voegen zijn in de ogen van Moeder Natuur gewoon kleine mini-tuintjes.
Wil je een onderhoudsvriendelijke tuin waarin je niet met gif aan de gang hoeft om planten de nek om te draaien? Dan moet je de tegels in de tuin even omdenken:
3 tips voor een andere aanpak
- Strooi zand (in plaats van gif) op met algen begroeide stenen. Tegen het uitglijden.
- Accepteer dat er altijd planten in voegen zullen groeien. Schaf een strimmer aan om plantjes in de voegen kort te houden. Ongeacht in welke fase van de successie ze zich bevinden. Leg het maaisel op een andere plek in de tuin. Zo put je de voegen uit, en verrijk je het andere deel van je tuin met organisch materiaal.
- Waar je veel loopt en zit, hebben planten het moeilijk. Planten worden niet graag vertrapt. Heb je bestrating met veel onkruid, dan loop je daar dus blijkbaar niet zo veel. Overweeg eens of je een paar tegels en stenen weg kunt halen en maak er tuin van...
Laat weten wat je vindt!
Oasemeisje realiseert zich dat ze een ongebruikelijke invalshoek kiest over bestrating. Ze is daarom benieuwd naar je gedachten nu je deze blog gelezen hebt. Laat je een reactie achter?
Reactie plaatsen
Reacties
Bestraten is prima, maar doe dat dan alleen waar je daadwerkelijk loopt. Die bestrating hou je vanzelf schoon doordat je erop loopt.
Inderdaad, dat is het idee!